Adli BiliÅŸim Nedir?
Elektronik ortamda depolanan verilerin adli biliÅŸim uzmanı tarafından toplanarak adli olaylarda delil olarak kullanılması amacıyla analiz edilmesi iÅŸlemine denmektedir. Ä°ÅŸlemin doÄŸru yapılması için uzman tarafından uluslararası prosedürlere ve metotlara uyulması gerekmektedir.
Adli biliÅŸim uzmanı görevlendirilmesi sonrası, kanunlara uygun alınan imajlar ya da da alınacak imajlar üzerinde verilerin hukuki bütünlüÄŸünü ve delil olma vasıflarına zarar vermeden adli biliÅŸim alanında uluslararası düzeyde kullanılan profesyonel programlar aracılığı ile yapacağı analiz iÅŸlemi sonucu elde ettiÄŸi verileri Mahkemeye rapor olarak sunmaktadır.
Adli biliÅŸim alanına giren deliler aÅŸağıda ayrıntılarıyla belirtilmiÅŸtir. Bu verilerin delil niteliÄŸini kaybetmemesi için dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunun için verilerin herhangi bir kiÅŸi tarafından deÄŸil de alanında uzman ve yeterli tecrübesi olan adli biliÅŸim uzmanı tarafından incelenmesi gereklidir.
Bilgisayar/Cep telefonu vs. hacker saldırısı/virüs saldırısı yapıldı ve biliÅŸim sistemlerinize zarar mı verildi? BulaÅŸan virüs sonrası sistemleriniz çalışmıyor ya da sistemde bulunan verileriniz bozuldu/yok edildi/deÄŸiÅŸtirildi mi? Banka ve kredi kartlarınızdan bilginiz dışında harcama mı yapıldı? Bankacılık internet ÅŸifreleriniz mi çalındı? KiÅŸisel verileriniz izniniz dışında kayıt edildi, ele mi geçirildi ya da yok mu edildi? Sanal ortamdan ya da telefondan (ses kaydı/mesajlaÅŸma programları vs) hakarete mi uÄŸradınız? Cep telefonu görüÅŸmeleriniz izinsiz kanuna aykırı kayıt mı edildi? Sanal ortamdan dolandırıldınız mı? Sizin ya da çocuklarınıza karşı müstehcenlik suçu mu iÅŸlendi?
Yukarıda saydığımız ve sayamadığımız elektronik ortamda iÅŸlenen bir çok suç adli biliÅŸim inceleme içerisine girer ve uzmanından alınacak bilirkiÅŸi raporlarıyla suç ispatlanabileceÄŸi gibi masumiyette ispatlanabilmektedir.
Adli bilişim alanında hizmet alabileceğiniz bazı alanlar
Veri güvenliÄŸi (veri gizliliÄŸi, veri kaybı ve veri silme, veri kurtarma, verilerin ÅŸifrelenmesi, ÅŸifrelenen verinin çözümü, gizli dosya ve klasör tespiti), görüntü inceleme ve analiz, ses çözümü ve analizi, network sistemleri ve veri tabanı incelemeleri, bilgi güvenliÄŸi, ÅŸirket içi dolandırıcılık, finansal denetimler kapsamında inceleme, iç denetim, penetrasyon testleri, veri kurtarma, stenografi, ISO 27001 & iç denetim danışmanlığı, dijital delillerde teknik incelemeler ve tespitler, internette itibar koruma, HTS/baz istasyonu lokasyon ve GPS incelemeleri, Stenografi, Ticari AnlaÅŸmazlıklar Sonucunda Veri Analizi, Fikri ve Sınai Haklar.
Adli Bilişimde Delil Olarak Kullanılabilecek Veriler
Bilgisayar Sistemleri
Masaüstü, dizüstü, tablet, cep bilgisayarları, serverler
Bilgisayar BileÅŸenleri
Hard diskler, SSD diskler
EriÅŸim Kontrol Araçları
Parmak izi okuyucu, kapı şifreli kilitleri
PDA ve Palm Cihazları
Cep bilgisayarları
Network Araçları
Ağ bağlantı cihazları
Çıkarılabilir Yedekleme Üniteleri
NAS sistemleri
Hafıza Kartları
Harici Hard Diskler
Yazıcılar, Tarayıcılar, Fotokopi Makineleri
Kredi Kartı Okuyucuları
Dijital Kameralar, Dijital Saatler
ÇaÄŸrı Cihazları, Telefonlar, GPS Cihazları
Teknik BilirkiÅŸi Raporu ve Uzman Mütalaası Nedir?
Uzman mütalaası ve bilirkiÅŸilik hizmeti sözlükte yakın anlamlara gelmekle birlikte aralarındaki fark bu hizmetlerin dayanmış oldukları kanunlardan, hizmetin alınma ÅŸekil ve usulünden kaynaklanmaktadır. Örnek verecek olursak bilirkiÅŸi devam eden dava sürecinde mahkeme tarafından atanırken, uzman mütalaası dava taraflarından birisinin özel olarak alabileceÄŸi bir hizmettir.
​
Tarafı olduÄŸunuz davalarda haklılığınızı ispat edebilmek ve aleyhinize düzenlendiÄŸini düÅŸündüÄŸünüz bilirkiÅŸi raporlarına karşı ya da lehinize olan bilirkiÅŸi raporlarının desteklemek için uzman mütalaasına baÅŸvurabileceÄŸinizi biliyor musunuz? Ayrıca uzman bilirkiÅŸilerin düzenlemiÅŸ oldukları uzman mütalaa raporları 6100 sayılı HMK’nın 293. Maddesi ve CMK’nun 67/6. Maddesiyle kanunun koruması altına alınmış ve mahkemelerde geçerli delillerle olan raporlardandırılır en son teknolojiler ile haklılığınız savunulur.
Uzman mütalaası raporu için mahkeme kararı gerekiyor mu?
Uzman mütalaası raporu için mahkeme kararına ihtiyacınız yoktur. Dava taraflarından her ikisi de haklılığını ispat için uzman görüÅŸüne baÅŸvurabilir ve uzman bilirkiÅŸi tarafından düzenlenecek raporla haklılığını ispat edebilir. Ayrıca Mahkeme tarafından atanan bilirkiÅŸiler dava konusu olayların sadece teknik boyutuyla ilgili görüÅŸ bildirirken, uzman bilirkiÅŸi raporları vakanın hukuki boyutuna yönelikte olabilir ve taraf beyanı olarak mahkemece dikkate alınması gerekir.
Uzman Mütalaası Hakkında
Sıkça Sorulan Sorular
Neden uzman mütalaası almalıyım?
01
Uzman mütalaaları dosyada bulunan delillerin bilirkiÅŸi raporlarına nazaran tarafların istekleri doÄŸrultusunda detayla incelenmesi ve bu inceleme sonrasında delillerin teknik ve hukuki olarak deÄŸerlendirilmesini içerir. BilirkiÅŸi raporlarında ise sadece teknik inceleme mümkündür. Hazırlanacak uzman mütalaasıyla delillerin mahkemede daha iyi anlaşılması ve varsa düzenlenen bilirkiÅŸi raporundaki eksikliklerin ortaya çıkması saÄŸlanmaktadır.
Uzman mütalaasında ücret ödenmesi düzenlenecek raporun güvenilirliÄŸini zedeler mi?
02
Bu durum avukatlar arasında dillendirilen bir ön yargıdır. Ancak Mahkeme tarafından atanan bilirkiÅŸinin düzenleyeceÄŸi bilirkiÅŸi raporuyla tarafların tutacağı uzman tarafından düzenlenen mütalaa arasında hukuken hiçbir fark yoktur ve ikisi de mahkemede delil olarak kabul edilmektedir. Ayrıca her iki raporda mahkemede takdiri delil olarak deÄŸerlendirilmektedir. Hâkimlerin uzman mütalaalarına alınışı itibari ile ÅŸüphe ile yaklaÅŸmaları mümkün ise de raporun güvenilir uzmanlar tarafından hazırlanması, raporda belirtilen hususların tutarlı olması ve raporu alan tarafın açıklamalarında rapordan faydalanmaları mahkeme sonucunda oluÅŸacak kanaatte etkili olması beklenmektedir.
Uzman bilirkiÅŸi mütalaası hâkim kararını etkiler mi ?
03
BilirkiÅŸi raporları ve uzman bilirkiÅŸi mütalaaları takdiri delil olduÄŸu için Hakim kararlarını direk etkilemez ancak düzenlenecek uzman mütalaası raporlarında belirtilen ve açığa çıkarılan hususlar olayın daha net ve doÄŸru anlaşılmasıyla birlikte eksik yanlış ya da hatalı olan delillerin düzeltilmesini saÄŸlamakla hakim kanaatine etkisi olmaktadır. Bazı durumlarda düzenlenen uzman mütalaaları kesinleÅŸmiÅŸ (Yargıtayca onanmış) davalarda tekrar yargılamaya karar verilmesini saÄŸlamakta ve mevcut infazın durmasını saÄŸlamaktadır.
